Οι φυσικοί χρησιμοποιούν τον LHC για να μελετήσουν τα μικρότερα γνωστά σωματίδια – τους δομικούς λίθους της ύλης. Το LHC προωθεί, και ίσως αλλάξει, την κατανόηση του σύμπαντος, από το μικροσκοπικό υποατομικό επίπεδο, έως το αχανές διάστημα. Τα πειραματικά αποτελέσματα παρακολουθούνται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όχι μόνο από τους φυσικούς αλλά και από το ευρύ κοινό. Η διεθνής εκδήλωση των Masterclasses επιτρέπει σε μαθητές Λυκείου να γευτούν από πρώτο χέρι αυτή την εμπειρία, εργαζόμενοι για μια ημέρα σαν αληθινοί επιστήμονες.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 4 Μαρτίου 2015 και ώρα 9.30, στη Σχολή Θετικών Επιστημών του Α.Π.Θ., στην Αίθουσα Α31 και οργανώνεται, όπως και τις προηγούμενες χρονιές, από τον Τομέα Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων. Η ζήτηση για τις 120 θέσεις εργασίας υπερέβη φέτος κάθε προηγούμενο. Περισσότερα από 90 Λύκεια της χώρας εκδήλωσαν ενδιαφέρον, με τα πιο απομακρυσμένα να είναι από την Αλεξανδρούπολη, το Βόλο και την Φαρκαδόνα.

Οι μαθητές θα περάσουν μια ολόκληρη μέρα με τους ερευνητές, υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τομέα, καθώς και προπτυχικούς φοιτητές του Τμήματος και θα εργαστούν μαζί τους για να ψάξουν ανάμεσα στις τροχιές των σωματιδίων για να “ξανα-ανακαλύψουν” το σωματίδιο Ζ, τον φορέα της ασθενούς δύναμης, και το σωματίδιο Higgs, που ανακαλύφθηκε το 2012 στο CERN. 

Η βασική ιδέα του προγράμματος, που ξεκίνησε πριν 8 χρόνια, στο πλαίσιο της Διεθνούς Ομάδας Εκλαΐκευσης στη Φυσική των Σωματιδίων (International Particle Physics Outreach Group, IPPOG), είναι να δώσει την ευκαιρία στους μαθητές να δουλέψουν σαν πραγματικοί επιστήμονες. 

Οι μαθητές θα ξεκινήσουν τη μέρα τους παρακολουθώντας διαλέξεις από Καθηγητές του Τομέα ώστε να εισαχθούν στον κόσμο των Στοιχειωδών Σωματιδίων και να προετοιμαστούν για την πρακτική ερευνητική άσκηση το απόγευμα.

Το μεσημέρι η Φοιτητική Λέσχη θα φιλοξενήσει τους «Νέους Ερευνητές» και τους Καθηγητές τους, και μετά θα συνεχίσουν τις εργασίες τους στις νησίδες υπολογιστών του Τμήματος, μέχρι τις 16:15 το απόγεμα. Στη συνέχεια θα ανακοινώσουν τα αποτελέσματα των μελετών τους στο Ερευνητικό κέντρο CERN και θα δουν και θα συνομιλήσουν, μέσω τηλεδιάσκεψης (videoconference), με συνομηλίκους τους από άλλες χώρες, σχολιάζοντας τα αποτελέσματά τους, όπως γίνεται σε κάθε διεθνή συνεργασία. 

Η εκδήλωση στο ΑΠΘ είναι μέρος των διεθνών ημερίδων που οργανώνονται κάθε χρόνο το Μάρτιο. Η φετινή διοργάνωση των Masterclasses στη Φυσική Σωματιδίων (“11th International Particle Physics Masterclasses 2015”) πραγματοποιείται από τις 25 Φεβρουαρίου έως τις 2 Απριλίου 2015, και συμμετέχουν περίπου 210 Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα από 42 χώρες του κόσμου που ανοίγουν τις πόρτες τους σε πάνω από 10,000 μαθητές Λυκείου για να τους κάνουν, για μια μέρα, φυσικούς σωματιδίων (http://www.physicsmasterclasses.org/index.php). 

Φέτος, νέα ιδρύματα από το Μαρόκο συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Η διεθνής συμμετοχή στα Masterclasses αντικατοπτρίζει τη διεθνή συνεργασία στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων. Οι μαθητές θα γευτούν αυτή τη διεθνή εμπειρία με την τηλεδιάσκεψη στο τελευταίο μέρος της ημερίδας.

Στην Ελλάδα, συμμετέχουν 400 περίπου μαθητές που θα επισκεφθούν το Πανεπιστήμιο Αθηνών (26/2), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το ΕΜΠ (4/3), το Πανεπιστήμιο Κρήτης (14/3), και το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (16/3). Το ΕΜΠ διοργανώνει και ημερίδα για καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης (21/3). Συντονιστής της Ελληνικής διοργάνωσης είναι ο Νίκος Τράκας, από την Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του Ε.Μ.Π., Έλληνας αντιπρόσωπος στην Διεθνή Ομάδα Εκλαΐκευσης στη Φυσική των Σωματιδίων, που έχει σκοπό της επιτροπής να φέρει τη φυσική των σωματιδίων πιο κοντά στο ευρύ κοινό.

Συντονιστές της διοργάνωσης στο ΑΠΘ είναι οι κκ. Κώστας Κορδάς (Επίκουρος Καθηγητής), Δημήτριος Σαμψωνίδης (Επίκουρος Καθηγητής), Χαρά Πετρίδου (Καθηγήτρια), Δημήτριος Ηλιάδης (Διδάκτορας) και Χρήστος Ελευθεριάδης (Αναπληρωτής Καθηγητής). Οι τέσσερεις πρώτοι συμμετέχουν στο πείραμα ATLAS και ο τελευταίος στο πείραμα CAST.

08:45-09:30 Προσέλευση και εγγραφή μαθητών (αίθουσα Α31)

09:30-09:45 Καλωσόρισμα από τον Κοσμήτορα της Σχολής Θετικών Επιστημών Καθ Χ.-Σ. Χιντήρογλου, και τον Πρόεδρο του Τμ. Φυσικής Αν. Καθ. Κ. Χρυσάφη.

09:45-10:30 «Το Πανηγύρι των Στοιχειωδών Σωματιδίων», διάλεξη – Αν. Καθ. Α. Πέτκου

10:30-11:00 Διάλειμμα

11:00-11:45 «Η δημιουργία και η Ανίχνευση των Σωματιδίων – τα μεγάλα πειράματα ως τηλεσκόπια του μικρόκοσμου», διάλεξη – Επ. Καθ. Δ. Σαμψωνίδης

11:45-12:15 «Το παιχνίδι της Ταυτοποίησης των Σωματιδίων – τι θα μετρήσετε σήμερα και πώς: Τα μποζόνια Ζ και η αναζήτηση του Higgs», διάλεξη – Επ. Καθ. Κ. Κορδάς

12:15-14:00 Γεύμα στη Φοιτητική Λέσχη

14:00-16:10 Ταυτοποίηση-Αναγνώριση γεγονότων από τους μαθητές στις νησίδες υπολογιστών του Τμ. Φυσικής (πάνω μέρος Α31 -> σκαλιά -> "γυάλινο κτήριο" 4ος οροφ.)

16:10-16:30 Συλλογή αποτελεσμάτων από τις ομάδες εργασίας 

16:30-17:00 Συζήτηση των αποτελεσμάτων (αίθουσα Α31)

17:00-18:00 Τηλεδιάσκεψη με το CERN: Παρουσίαση των αποτελεσμάτων μας, Συζήτηση, Quiz

18:00-18:30 Απονομή αναμνηστικών – Λήξη ημερίδας