Είναι γνωστό ότι τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση (ΕΑΕ) διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα υπόλοιπα μεταπτυχιακά, γεγονός που τα έχει καταστήσει ιδιαίτερα δημοφιλή (συγκριτικοί πίνακες στο συνημμένο αρχείο).

Τα μεταπτυχιακά αυτά ανήκουν στις Επιστήμες της Αγωγής, προσφέρουν, δηλαδή, παιδαγωγική επάρκεια και μέγιστη μοριοδότηση ΑΣΕΠ στους αδιόριστους εκπαιδευτικούς. Πέραν αυτού, παρέχουν τη δυνατότητα ένταξης των ενδιαφερομένων αδιόριστων πτυχιούχων στους αντίστοιχους πίνακες ΕΑΕ και ΣΜΕΑΕ, όπου τα τελευταία χρόνια διατίθενται πολλές θέσεις αναπληρωτών (η προϋπηρεσία μετρά και για μόνιμο διορισμό). Εναλλακτικά τα επιλέγουν και αρκετοί διορισμένοι εκπαιδευτικοί, για λόγους εξέλιξης αλλά και μετάθεσης στις ειδικές εκπαιδευτικές δομές που εδρεύουν σε μεγάλα αστικά κέντρα. Τέλος, αποτελούν συγκριτικό πλεονέκτημα και για την απασχόληση / αυτοαπασχόληση στον ιδιωτικό τομέα.

Με το νέο νομοσχέδιο περί μεταπτυχιακών του υπουργείου Παιδείας, το οποίο βρίσκεται ήδη σε ισχύ, όλα τα προγράμματα που προσφέρονται από τα ελληνικά Πανεπιστήμια πρέπει να αξιολογηθούν και να εγκριθούν εκ νέου ώστε να συνεχίσουν να προσφέρονται κανονικά από τον Σεπτέμβριο και μετά. Ήδη υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια στις τάξεις των πανεπιστημιακών καθηγητών για την αλλαγή του τρόπου αμοιβής τους, με αποτέλεσμα τα μεταπτυχιακά αυτά να είναι στον «αέρα», με ορατό τον κίνδυνο να μην επαναπροκηρυχτούν από τα ίδια τα Πανεπιστήμια.

Τα παραπάνω θα πρέπει να τα λάβουν υπόψη τους οι ενδιαφερόμενοι για μεταπτυχιακές σπουδές. Επίσης, θα πρέπει να αξιολογήσουν και το γεγονός πως για να ενταχθούν στους πίνακες ΕΑΕ και ΣΜΕΑΕ θα πρέπει το μεταπτυχιακό τους να έχει συνάφεια με την ΕΑΕ, να πληροί, δηλαδή, τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις που έχει θέσει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (λ.χ. υπάρχουν ακόμη μεταπτυχιακά δημοσίων Πανεπιστημίων που δεν πληρούν το κριτήριο των 20 ECTS πρακτικής άσκησης).

Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό πως όσα μεταπτυχιακά ελληνικών Πανεπιστημίων ξεκινήσουν πριν από το Φθινόπωρο θα υλοποιηθούν με τα παλαιά δεδομένα. Ωστόσο, είναι άγνωστο πόσα από αυτά θα λειτουργήσουν τελικά και με ποιές προϋποθέσεις.

Όπως είναι γνωστό, η ημερομηνία υποβολής αιτήσεων ένταξης στους πίνακες ΕΑΕ μεταφέρθηκε πέρυσι από το καλοκαίρι για τον Απρίλιο, με αποτέλεσμα όσοι ξεκινούν το μεταπτυχιακό τους το Φθινόπωρο να έχουν το σημαντικό μειονέκτημα της απόκτησης του τίτλου τους τον Ιούνιο (μετά από 4 εξάμηνα) και να χάνουν μια ολόκληρη χρονιά, καθοριστική για τη σειρά κατάταξης στους πίνακες, που δυσκολεύει κατά πολύ το διορισμό τους.

 

Από τα 13 μεταπτυχιακά στην ΕΑΕ που υλοποιούν σήμερα ελληνικά Πανεπιστήμια αυτή τη στιγμή μόνο δύο από αυτά, το εξ αποστάσεως κοινό μεταπτυχιακό του ΕΑΠ με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (www.eap.gr) και το εξ αποστάσεως κοινό μεταπτυχιακό του Πανεπιστημίου Λευκωσίας με το Πανεπιστήμιο Πατρών (www.unic-greece.gr), προσφέρονται στο εαρινό εξάμηνο που ξεκινά το Φεβρουάριο και έχουν το πλεονέκτημα του σωστού timing, αφού οι φοιτητές θα μπορούν να έχουν τους τίτλους στα χέρια τους μήνα Μάρτιο και να υποβάλουν έγκαιρα τις αιτήσεις για τους πίνακες (οι αιτήσεις για το πρώτο μεταπτυχιακό έχουν γίνει από πέρυσι το καλοκαίρι, ενώ για το δεύτερο συνεχίζονται μέχρι την Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου πληροφορίες από σταθερό στο 8011000709 ή από κινητό στο 6972089310).

Οι φοιτητές των μεταπτυχιακών εναποθέτουν πολλές ελπίδες σ’ αυτά, κάνοντας μια σοβαρή επένδυση σε χρόνο αλλά και σε χρήμα. Γι' αυτό κατά την επιλογή προγράμματος θα πρέπει να σταθμίσουν πολλά δεδομένα, όπως διαμονή, μετακινήσεις, χρόνο αποφοίτησης, κλπ. 

Τα δίδακτρα των μεταπτυχιακών κυμαίνονται από 0 – 7.500€ (πίνακες στο συνημμένο αρχείο) αλλά τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται. 

Ας πάρουμε το παράδειγμα όπου ένας υποψήφιος Μαθηματικός έχει να επιλέξει ανάμεσα στα μεταπτυχιακά του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (δωρεάν), του ΕΑΠ (με 3.600€) και του Πανεπιστημίου Λευκωσίας (μέσο κόστος 5.800€). Η φαινομενικά καλύτερη επιλογή είναι η πρώτη. Ίσως, όμως, καλύτερη να είναι τελικά η τρίτη, του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, καθώς το πρόγραμμα του ξεκινά τον Φεβρουάριο και τελειώνει επίσης τον Φεβρουάριο, παρέχοντας τη δυνατότητα στον κάτοχο πλέον του τίτλου σπουδών να προλάβει τις αιτήσεις του Απριλίου, κερδίζοντας έτσι έναν ολόκληρο χρόνο στους πίνακες και άμεσο διορισμό (φέτος εξαντλήθηκαν όλοι οι πίνακες ΕΑΕ για τους ΠΕ03 και πήραν ακόμη και από τη Γ.Σ.). Αυτό σημαίνει 940€ x 8 ή 9 μήνες απασχόλησης (+ ταμείο ανεργίας?) = περί τις 8000 – 9000 € έσοδα στο ένα έτος, πράγμα που ασφαλώς αντισταθμίζει την οικονομική διαφορά των μεταπτυχιακών αλλά προσθέτει και πολύ σημαντική προϋπηρεσία στους πίνακες. Από την άλλη, στο ΕΑΠ το βασικό πρόβλημα έχει να κάνει με τον μεγάλο μέσο όρο του χρόνου αποφοίτησης των μεταπτυχιακών φοιτητών, ο οποίος ξεπερνά τα 3 χρόνια. Στον παραπάνω συλλογισμό δεν λάβαμε υπόψη τα λοιπά οφέλη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (μετακίνηση, εργασία, διαμονή, χρόνος κλπ).

Το μεγάλο, όμως, μειονέκτημα των μεταπτυχιακών των ελληνικών Πανεπιστημίων είναι ότι προσφέρουν πολύ μικρό αριθμό θέσεων (από 10 έως 30!) και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στον πολύ υψηλή ζήτηση. Εξαίρεση έχουμε μόνο στα δύο κοινά εξ αποστάσεως μεταπτυχιακά προγράμματα (joint degree) του ΕΑΠ με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (www.eap.gr) και του Πανεπιστημίου Λευκωσίας με το Πανεπιστήμιο Πατρών (www.unic-greece.gr), τα οποία προσφέρουν κοντά στις 900 θέσεις μεταπτυχιακών σπουδών.