Αθήνα 16.7.2008, 07:23
Με νέους όρους θα λειτουργήσει από το ακαδημαϊκό έτος 2008 - 2009 έως και το 2009 - 2010 το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καθώς αντικαθίσταται η παλαιότερη απόφαση που καθόριζε τη λειτουργία του (η Β7/73).

Σύμφωνα με τη νέα απόφαση (42621/Β7), το πρόγραμμα λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις της απόφασης αυτής και τις διατάξεις των άρθρων 10 έως και 12 του ν. 2083/1992.

Αντικείμενο του προγράμματος είναι η μελέτη και η έρευνα της Θεολογίας, όπως περιγράφεται στις ειδικότερες επιστημονικές περιοχές του Τμήματος. Σκοπός του είναι: α) Η ειδική σπουδή, καλλιέργεια και προαγωγή της επιστήμης της Θεολογίας, β) Η αρτιότερη συγκρότηση νέων επιστημόνων για
την περαιτέρω ανάπτυξη της θεολογικής επιστήμης, γ) Η στελέχωση της Εκκλησίας και της Δημόσιας Εκπαίδευσης με μέλη - κατόχους υψηλής θεολογικής παιδείας, δ) Η διερεύνηση και σπουδή των ζητημάτων που σχετίζονται με την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα του νεοελληνικού βίου, τη ζωή του σημερινού ανθρώπου, και το ρόλο της Ορθοδοξίας και της θρησκείας γενικότερα στο σύγχρονο κόσμο, ε) Η δημιουργική επιστημονική επαφή με θεολογικά ρεύματα και Σχολές του εξωτερικού σε ακαδημαϊκή διδακτική και ερευνητική συνεργασία, κυρίως με τη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού της Βοστόνης των ΗΠΑ σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις παρεπόμενες πανεπιστημιακές συνεργασίες.

Το πρόγραμμα, στο οποίο θα γίνονται δεκτοί 80 φοιτητές, απονέμει τους ακόλουθους τίτλους:
1. Μεταπτυχιακό Δίπλωμα
Ειδίκευσης (ΜΔΕ) στα εξής επιστημονικά πεδία με τις αντίστοιχες ειδικεύσεις:
Α. Ερμηνευτικής Θεολογίας
1. Παλαιά Διαθήκη
2. Καινή Διαθήκη
3. Θρησκειολογία
Β. Ιστορικής Θεολογίας
1. Ιστορία
2. Γραμματεία
3. Αρχαιολογία
Γ. Συστηματικής Θεολογίας
1. Δογματική
2. Φιλοσοφία
3. Ηθική
4. Ποιμαντική
5. Κοινωνιολογία
Δ. Πρακτικής Θεολογίας
1. Παιδαγωγική
2. Λειτουργική
3. Εκκλησιαστικό και Κανονικό Δίκαιο
Ε. Διατομεακό πεδίο Οικουμενικής Θεολογίας με ειδίκευση
1. Οικουμενική Θεολογία

2. Διδακτορικό Δίπλωμα (ΔΔ), το οποίο είναι ενιαίο και ανεξάρτητο από τα επιστημονικά πεδία και τις ειδικεύσεις.

Στο ΠΜΣ για την απόκτηση ΜΔΕ γίνονται δεκτοί, ύστερα από επιλογή, οι εξής κατηγορίες πτυχιούχων:
1. Πτυχιούχοι Τμημάτων Θεολογικών Σχολών της ημεδαπής ή ομοταγών αναγνωρισμένων Θεολογικών Σχολών της αλλοδαπής
2. Σε ειδικές εξαιρετικές περιπτώσεις και ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση της πενταμελούς εξεταστικής επιτροπής (αποτελείται από 5 μέλη της Επιτροπής Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του τμήματος, ένα από κάθε τομέα, και ορίζεται με απόφαση της ΓΣΕΣ) γίνονται δεκτές υποψηφιότητες πτυχιούχων άλλων Σχολών ή Τμημάτων της ημεδαπής ή ομοταγών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής, με την προϋπόθεση ότι το γνωστικό αντικείμενο της σχεδιαζόμενης μελέτης: α) βρίσκεται στη συνέχεια των σπουδών τους και β) θεραπεύεται από το τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Για την ένταξη στη διαδικασία απόκτησης Διδακτορικού Διπλώματος (Δ.Δ.) απαιτείται η κατοχή του εν λόγω Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης ή άλλου συναφούς μεταπτυχιακού τίτλου της ημεδαπής ή αναγνωρισμένου ομοταγούς ιδρύματος της αλλοδαπής (Master, MTh κ.λπ.).

Η χρονική διάρκεια σπουδών για τη λήψη του ΜΔΕ είναι τέσσερα εξάμηνα -τρία εξάμηνα διδασκαλίας και έρευνας και ένα εξάμηνο κατ’ ελάχιστο για τη συγγραφή διπλωματικής εργασίας. Η χρονική διάρκεια για τη λήψη του Διδακτορικού Διπλώματος ορίζεται σε έξι τουλάχιστον εξάμηνα μετά τη λήψη
του ΜΔΕ.

Πρόγραμμα μαθημάτων
Για την απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης προβλέπονται τρία εξάμηνα διδασκαλίας και έρευνας που αντιστοιχούν σε 90 πιστωτικές μονάδες ETCS και ένα εξάμηνο κατ’ ελάχιστο για τη συγγραφή διπλωματικής εργασίας, που αντιστοιχεί σε 30 πιστωτικές μονάδες. Σύνολο 120 πιστωτικές μονάδες.

Ο κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής, σε συνεργασία με τον Σύμβουλο Καθηγητή επιλέγει τέσσερα μαθήματα ανά εξάμηνο (2 ώρες διδασκαλίας και 1 ώρα άσκησης ανά εβδομάδα και 3 τουλάχιστον ώρες έρευνας), το καθένα από τα οποία αντιστοιχεί σε 7,5 ETCS. Κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων εξαμήνων ο μεταπτυχιακός φοιτητής μπορεί να επιλέξει μέχρι δύο μαθήματα από άλλο επιστημονικό πεδίο.

Α΄ και Β΄ Εξάμηνα (ανά κωδικό, Δ.Μ. και ETCS)
1. Παλαιά Διαθήκη
101 Ιουδαϊκός Μυστικισμός (Α+Β) 5 - 7,5
102 Μεσσιανικά κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης (Α + Β) 5 - 7,5
103A Η παράδοση για τον Δαυίδ στους προφήτες και στην ψαλμική ποίηση (Α+Β) 5 - 7,5
2. Καινή Διαθήκη
111 Η Ευχαριστιακή Εκκλησιολογία της Καινής Διαθήκης (Α + Β) 5 - 7,5
112 Χριστός και Νόμος στην παύλεια θεολογία (Α + Β) 5 - 7,5
113 Οι Καθολικές Επιστολές του Ιωάννη (Α' + Β') 5 - 7,5
3. Θρησκειολογία
121 Οι θρησκείες και λατρείες της ελληνιστικής εποχής (Α' + Β') 5 - 7,5
122 Τα Ασιατικά Θρησκεύματα (Α' + Β') 5 - 7,5
4. Ιστορία
201 Ζητήματα από την εθναρχούσα και Εθνική εκκλησία (Α' + Β') 5 - 7,5
202 Η Εκκλησιαστική ιστορία κατά τη Βυζαντινή περίοδο (Α' + Β') 5 - 7,5
203 Τεχνική εκπονήσεως επιστημονικής εργασίας στην Εκκλησιαστική Ιστορία (Α' + Β') 5 - 7,5
204 Σλαβικός φιλελληνισμός (Α' + Β') 5 - 7,5
205 Έλληνες Λόγιοι (15ος − 17ος αι.) (Α' + Β') 5 - 7,5
5. Γραμματεία
211 Εκκλησιαστική Γραμματεία της Δύσης (Α' + Β') 5 - 7,5
212 Ερμηνευτική πατερικών κειμένων (Α' + Β') 5 - 7,5
213 Αγιολογικά πρότυπα της α' χιλιετίας (Α' + Β') 5 - 7,5
214 Εκκλησιαστική Γραμματεία και πνευματικός βίος των Σλάβων (Α' + Β') 5 - 7,5
6. Αρχαιολογία
221Α Χριστιανική Ανατολή, Μνημειακή τοπογραφία (Μέρος Α') (Α' + Β') 5 - 7,5
222 Μεταβυζαντινή ζωγραφική: Οι Κρήτες ζωγράφοι και η Σχολή της ΒΔ Ελλάδος (Α' + Β') 5 - 7,5
7. Δογματική
301 Δογματική και Φιλοσοφία στην ορθόδοξη παράδοση (Α' + Β') 5 - 7,5
302Α Εικονολογία (Α'+ Β') 5 7,5
303 Α Η Δογματική της Ορθοδοξίας στους νεώτερους χρόνους (Α'+ Β') 5 - 7,5
304Α Δογματική Θεολογία στη Δύση κατά τους νεωτέρους χρόνους (Α'+ Β') 5 - 7,5
8. Φιλοσοφία
311Α Ιστορία της Φιλοσοφίας (Α' + Β') 5 - 7,5
9. Ηθική
401 Το ήθος στα όρια του Δόγματος και της Τέχνης (Α' + Β') 5 - 7,5
402 Ηθική, Θρησκεία και Επιστήμες (Α' + Β') 5 - 7,5
10. Ποιμαντική
411 Η ενορία στην ιστορία και το παρόν (Α' + Β') 5 - 7,5
412 Θέματα Ποιμαντικής Θεολογίας (Α' + Β') 5 - 7,5
11. Κοινωνιολογία
421 Άνθρωπος, Θρησκεία, Πολιτισμός (Α + Β) 5 - 7,5
422 Κοινωνία και ιερό (Α + Β) 5 - 7,5
423 Θεωρία και Εφαρμογές της ψηφιακής επεξεργασίας (θεολογικής) πληροφορίας (Α'+ Β') 5 - 7,5
12. Παιδαγωγική
501 Τα Αναλυτικά Προγράμματα και το μάθημα των Θρησκευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ( Α' + Β') 5 - 7,5
502 Διαπροσωπικές σχέσεις εκπαιδευτικού−μαθητή (Α'+Β') 5 - 7,5
503 Ο εκπαιδευτικός θεολόγος σήμερα (Α'+Β') 5 - 7,5
504 Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα (Α'+Β') Β. Μητροπούλου 5 - 7,5
13. Λειτουργική
511 Μεθοδολογία ομιλητικών κειμένων (Α' + Β') 5 - 7,5
512 Θέματα Εορτολογίου και Ευχολογίου (Α' + Β') 5 -7,5
14. Εκκλησιαστικό και Κανονικό Δίκαιο
521Α Αυτοκρατορική Νομοθεσία και Ιεροί Κανόνες (Α' + Β') 5 - 7,5
15. Οικουμενικής Θεολογίας
601 Η Ευχαριστιακή Εκκλησιολογία στη σύγχρονη χριστιανική μαρτυρία
(Α' + Β') 5 - 7,5
602 Οικουμενική Κοινωνική Ηθική (Α' + Β') 5 - 7,5
603Α O επίσημος θεολογικός διάλογος της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τη Ρωμαιοκαθολική (Α' + Β') 5 - 7,5
604Α Ετεροδοξία και Οικουμενισμός (Α' + Β') 5 - 7,5
605Α Δογματική και διάλογος της Ορθοδοξίας στους νεώτερους χρόνους (Α' + Β') 5 - 7,5
606 Σύγχρονος Οικουμενικός διάλογος και εκκλησιολογικός προβληματισμός (Α' + Β') 5 - 7,5
607Α Σχέσεις Εκκλησίας - Πολιτείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Α' + Β') 5 - 7,5.

Όλοι οι φοιτητές έχουν επιπλέον το δικαίωμα να επιλέξουν το ακόλουθο μάθημα:
Αρχαία Ελληνικά:
131 Ελληνιστική κοινή και γλώσσα της Βίβλου (Α'+ Β') 5 - 7,5
Γ' Εξάμηνο
1. Παλαιά Διαθήκη
104 Οι Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης 5 - 7,5
105 Εβραϊκές επιγραφές της Παλαιστίνης 5 - 7,5
103Β Η παράδοση για τον Δαυίδ στους Προφήτες και την ψαλμική ποίηση 5 - 7,5
2. Καινή Διαθήκη
114 Ανθρώπινη σεξουαλικότητα και βιβλική σωτηριολογία 5 - 7,5
115 Θέματα θεολογίας του Απ. Παύλου 5 - 7,5
116 Η Σχολή του Ιωάννη 5 - 7,5
3. Θρησκειολογία
123 Η περιπλάνηση του ατόμου στον ελληνο-ρωμαϊκό κόσμο 5 - 7,5
124 Ισλάμ, σύγχρονη πραγματικότητα και διαθρησκειακός διάλογος 5 - 7,5
4. Ιστορία
206 Ζητήματα από τη νεότερη Εκκλησιαστική Ιστορία 5 - 7,5
207 Η ιστορία των Σχισμάτων 5 - 7,5
208 Εκκλησιαστική ιστορία των Νέων Χωρών 5 - 7,5
209 Φιλοσλαβικά ρεύματα στην Ελλάδα 5 - 7,5
210 Έλληνες λόγιοι ( 18ος −19ος αι.) 5 - 7,5
5. Γραμματεία
215 Αυγουστίνος Ιππώνος. Βίος, έργα, διδασκαλία 5 - 7,5
216 Η ανθρωπολογία των Πατέρων της Εκκλησίας 5 - 7,5
217 Αγιολογικά πρότυπα της β΄ χιλιετίας 5 - 7,5
218 Μεσαιωνική και Νεότερη Εκκλησιαστική Γραμματεία των Σλάβων 5 - 7,5
6. Αρχαιολογία
221Β Χριστιανική Ανατολή, Μνημειακή τοπογραφία (Μέρος Β') 5 - 7,5
223 Το πορτραίτο του καλλιτέχνη κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο 5 - 7,5
7. Δογματική
305 Δόγμα και Φιλοσοφία στην Ορθόδοξη παράδοση 5 - 7,5
302Β Εικονολογία Γ' 5 7,5
303Β Η Δογματική της Ορθοδοξίας στους νεώτερους χρόνους Γ' 5 - 7,5
304Β Δογματική Θεολογία στη Δύση κατά τους νεωτέρους χρόνους Γ' 5 - 7,5
8. Φιλοσοφία
311B Ιστορία της Φιλοσοφίας 5 - 7,5
9. Ηθική
403 Θέματα Βιοηθικής 5 - 7,5
404 Ειδικά θέματα Ηθικής 5 - 7,5
10. Ποιμαντική
413 Ποιμαντική Κοινωνιολογία 5 - 7,5
11. Κοινωνιολογία
424 Κοινωνικά προβλήματα 5 - 7,5
425 Μεθοδολογία κοινωνικών επιστημών 5 - 7,5
426 Πληροφορική τεχνολογία στην έρευνα σε θεολογικές σπουδές 5 - 7,5
12. Παιδαγωγική
505 Ηθική και θρησκευτική ανάπτυξη και αγωγή στην παιδική και εφηβική ηλικία 5 - 7,5
506 Ψυχολογικές θεωρίες μάθησης και σχολική διδακτική πράξη 5 - 7,5
507 Η εφαρμογή της ομαδικής διδασκαλίας στο μάθημα των Θρησκευτικών (Θεμελίωση και παραδείγματα) 5 - 7,5
508 Διδακτικές μεθοδολογίες σε σύγχρονα μαθησιακά περιβάλλοντα 5 - 7,5
13. Λειτουργική
513 Η ομιλητική διάσταση της υμνογραφίας 5 - 7,5
514 Θέματα θεολογίας της λατρείας και σύγχρονα λειτουργικά προβλήματα 5 - 7,5
14. Εκκλησιαστικό και Κανονικό Δίκαιο
521B Αυτοκρατορική Νομοθεσία και Ιεροί Κανόνες 5 - 7,5
15. Οικουμενικής Θεολογίας
608 Ανθρώπινη Σεξουαλικότητα και Χριστιανική Μαρτυρία 5 - 7,5
609 Ευαγγέλιο και πολυπολιτισμική κοινωνία 5 - 7,5
603Β Ο επίσημος θεολογικός διάλογος της Ορθόδοξης με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (Γ') 5 - 7,5
604Β Ετεροδοξία και Οικουμενισμός (Γ') 5 - 7,5
605Β Δογματική και διάλογος της Ορθοδοξίας στους νεώτερους χρόνους (Γ')
610 Οικουμενική Κοινωνική Ηθική 5 - 7,5
607Β Σχέσεις Εκκλησίας − Πολιτείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Γ') 5 - 7,5
Όλοι οι φοιτητές έχουν επιπλέον το δικαίωμα να επιλέξουν το ακόλουθο μάθημα:
Αρχαία Ελληνικά:
142 Μεταφραστική θεωρία και πράξη στο χώρο της θεολογικής γραμματείας 5 - 7,5
Δ' εξάμηνο
Διπλωματική εργασία 30

Προσωπικό - κόστος
Μεταπτυχιακό διδακτικό έργο θα ανατίθεται σε όλα τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Θεολογίας,αλλά μπορεί να ανατεθεί και: α) σε ομότιμους καθηγητές της Θεολογικής Σχολής, β) Επισκέπτες καθηγητές και γ) Καθηγητές της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού της Βοστόνης των ΗΠΑ, με απόφαση της ΓΣΕΣ και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 12 παρ. 3 του ν. 2083/1992.

Για τη λειτουργία του ΠΜΣ θα διατίθεται η βασική υποδομή (αίθουσες διδασκαλίας, βιβλιοθήκη, νησίδα Η/Υ και εξειδικευμένη ηλεκτρονική υποστήριξη) του Τμήματος Θεολογίας.

Το ετήσιο κόστος λειτουργίας του Π.Μ.Σ. ανέρχεται στο ποσό των 23.000 ευρώ, το οποίο αναλύεται ως εξής:
α) Κάλυψη ειδικών βιβλιογραφικών αναγκών: 8.000 €
β) Αναλώσιμα: 5.500 €
γ) Προμήθεια και συντήρηση Η/Υ και άλλου εξοπλισμού 5.000 €
δ) Άλλες δαπάνες: 4.500 €

Το κόστος λειτουργίας θα καλυφθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΑΠΘ, ενώ θα αναζητηθούν και άλλες πηγές χρηματοδότησης, όπως Εκπαιδευτικά και Ερευνητικά Προγράμματα, Ιδιωτικοί και Δημόσιοι φορείς.

Για τους φοιτητές που είχαν εισαχθεί στο ΠΜΣ πριν το ακαδημαϊκό έτος 2008−2009 ισχύουν οι διατάξεις της προηγούμενης υπουργικής απόφασης.

Τα επί μέρους θέματα που αφορούν τη λειτουργία του ΠΜΣ και δε ρυθμίζονται από τον κανονισμό μετα−πτυχιακών σπουδών, θα ρυθμίζονται από τα αρμόδια όργανα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.