Αθήνα 18.5.2011, 12:23

Το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ) και το Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης διοργανώνουν διμερή εκδήλωση, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 10 ετών λειτουργίας των θερινών εργαστηρίων Αρχιτεκτονικής και Τέχνης "Kamworkshops".

Τα εργαστήρια διοργανώθηκαν στο Μεγάλο Αρσενάλι, στο ενετικό λιμάνι των Χανίων, στους χώρους του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου. Η επιμέλεια των εργαστηρίων ανατέθηκε κατά καιρούς στους Αριστείδη Αντονά, Σταύρο Βεργόπουλο, Πάνο Κούρο, Ζάφο Ξαγοράρη, Φίλιππο Ωραιόπουλο. Συμμετείχαν σε αυτά πάνω από 50 καθηγητές από το χώρο της αρχιτεκτονικής, της τέχνης, της φιλοσοφίας και της λογοτεχνίας, από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το πρώτο μέρος της εκδήλωσης αφορά στην ομιλία του προσκεκλημένου καθηγητή John Palmesino την Παρασκευή 20 Μαΐου 2011 και ώρα 19:30, στην Αίθουσα 301 του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ. Ο τίτλος της ομιλίας είναι: "Architecture: Between Polity and Space" (Αρχιτεκτονική: Ανάμεσα στην Πολιτική Συγκρότηση και τον Χώρο). Στη διάλεξη θα αναφερθεί η εφαρμογή σύγχρονων μετασχηματιστικών διαδικασιών σε διεθνείς τόπους δράσης. Θα επιχειρήσει να άρει την διχοτομία ανάμεσα στο τοπικό και το παγκόσμιο με την παρουσίαση ενός κριτικού λεξιλόγιου για τις διαδικασίες αστικοποίησης, την μετά-αποικιακή γεωγραφία, την πολιτισμική θεωρία και τις δημιουργικές πρακτικές. 

Ο John Palmesino είναι αρχιτέκτονας και σχεδιαστής αστικών χώρων. Διδάσκει στην ΑΑ (Architectural Association, School of Architecture London) όπου είναι υπεύθυνος για το Unit Master του Dip 4 διερευνώντας τους εδαφικούς μετασχηματισμούς παράκτιων περιοχών της Ευρώπης. Είναι, επίσης, επικεφαλής του προγράμματος σεμιναρίων του τμήματος αρχιτεκτονικής στο Goldsmiths University of London όπου εκπονεί το διδακτορικό του. Ο John Palmesino είναι συνιδρυτής του ανεξάρτητου οργανισμού Territorial Agency που εφαρμόζει ολοκληρωμένες διαδικασίες εδαφικών μετασχηματισμών σε σύνθετα διεθνή προγράμματα ανάπτυξης, όπως το Markermeer Plan στην Ολλανδία.

Το δεύτερο και κύριο μέρος της εκδήλωσης είναι η έκθεση "Kamworkshops" 10 YRS / 2001-2011, που παρουσιάζει αποσπάσματα από τις εργασίες των θερινών εργαστηρίων Αρχιτεκτονικής και Τέχνης που διοργανώνονται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ), στα Χανιά. Η έκθεση θα γίνει σε κεντρική αίθουσα του Νέου Δημαρχείου Θεσσαλονίκης και θα διαρκέσει από τη Δεύτερα 23 Μαΐου 2011 έως την Τετάρτη 1 Ιουνίου 2011. Την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης, την Δεύτερα 23 Μαΐου 2011 στις 18:30, θα πραγματοποιηθεί συζήτηση, με θέμα τις εργασίες των KAMWORKSHOPS, με ομιλητές τους Αριστείδη Αντονά, Δημήτρη Αντωνακάκη, Σταύρο Βεργόπουλο, Ζάφο Ξαγοράρη, Γιώργο Παπακώστα και Φίλιππο Ωραιόπουλο.

* Ακολουθούν οι θεματικές περιοχές του "Kamworkshops".

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ KAMWORKSHOPS

Οι εργασίες των θερινών εργαστηρίων του Kέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου συντάχθηκαν και οργανώθηκαν γύρω από ιδιόμορφους τόπους που επελέγησαν γύρω από τα Χανιά της Κρήτης. Ένα εγκαταλειμμένο εργοστάσιο, ένα εγκαταλειμμένο ξενοδοχείο, ένα απόσπασμα του ενετικού τείχους της πόλης, δύο γέφυρες που η νέα υποκαθιστά την παλιά κοντά στο αεροδρόμιο του Μάλεμε, μια υδατοδεξαμενή και η κοίτη κάποιου ξεραμένου χειμάρρου ή ένα super market αποτέλεσαν θέματα που επεξεργάστηκαν ομάδες φοιτητών σχολών αρχιτεκτονικής και καλών τεχνών από όλα τα πανεπιστήμια της Ελλάδας. Η συνολική παραγωγή κατασκευάζει μεταβάσεις στους επιλεγμένους χώρους και προτάσεις για επεκτάσεις τους. Ενδιέφεραν τόποι που συνηθίζουμε να περιφρονούμε είτε αυτοί ήσαν έρημοι είτε πολυσύχναστοι αλλά τετριμμένοι ώστε-υπό κάποια οπτική γωνία- να θεωρούνται πάλι ερημωμένοι. Ως τέτοιοι έρημοι τόποι οι επιλεγμένοι τόποι, ζητούν ερμηνεία ως τόποι “αναπαρεστημένοι” –με ιδιαίτερο τρόπο-.

Οι τόποι χωρίς αναπαράσταση δεν υπάρχουν και πράγματι οι επιλεγμένοι τόποι θυμίζουν τόπους με κενά αναπαράστασης, ακόμη κι αν συνεχίζουν να είναι πολυσύχναστοι, ακόμη κι αν τους επισκεπτόμαστε καθημερινά. Κάποιες ιδιαίτερες αρχαιολογίες ερειπίων της καθημερινότητας αποτέλεσαν την πρώτη προσέγγιση στους τόπους αυτούς. Η δυσκολία αναπαράστασης ήταν η πρώτη ύλη των εργαστηρίων αρχιτεκτονικής σε όλες του τις εκδοχές. Η αρχιτεκτονική δράση ισοδυναμούσε με κάποια ώθηση για προσδιορισμό. Τα θέματα αυτά επικαθορίστηκαν από κάποια θεατρική οργάνωση των εκάστοτε ομάδων εργασίας και αναζητούσαν την έννοια του συμβάντος μέσα στην συνθήκη του αιφνίδιου επικαθορισμού του κάθε φορά διαφορετικού επιλεγμένου, απροσδιόριστου πεδίου.

Κάποια δεύτερη γενιά θεματικών περιοχών του αρχιτεκτονικού εργαστηρίου έθεσε ως κέντρο της αναζήτησης την επικαιρότητα της αρχιτεκτονικής και την αλλοίωση του επιστημολογικού κέντρου που διαπιστώνουμε στις τελευταίες μεταβολές της. Τέθηκαν έτσι ζητήματα όπως αυτό της αναπαράστασης κάποιας νέας αρχιτεκτονικής στο διαδίκτυο ή αυτό της αρχιτεκτονικής στις συνθήκες χρεοκωπίας. Ενίοτε οι αλλαγές της αρχιτεκτονικής προσδιορίστηκαν εν σχέσει προς την υλικότητα της κατασκευής κάποιων ιδιαίτερων επίπλων που σχεδιάστηκαν από τα εργαστήρια αυτά. Στο τελευταίο εργαστήριο που αφιερώθηκε στην έννοια της χρεοκωπίας της αρχιτεκτονικής επιχειρήθηκε κάποια κατάθεση ιδεών για την αποκατάσταση γηρασμένων κατασκευών του κέντρου των πόλεων. Ταυτόχρονα κάποια εννοιολογική εμβάθυνση ζητούσε να επεξηγήσει την νέα συνθήκη της αρχιτεκτονικής ως αίτημα για κάποια νέα κατασκευαστικότητα.

Η απόφαση για την περιγραφή μεταθέτει αιφνίδια την ταυτότητα του πολυσύχναστου τόπου σε κάποια άλλη περιοχή. Έτσι, η περισυλλογή κειμένων, αντικειμένων, ιχνών και προτάσεων που κατασκευάστηκαν και συλλέχθηκαν από κάποια ομάδα ανθρώπων δημιουργεί έναν ατελή κατάλογο που περιγράφει την ίδια στιγμή ενώ επεκτείνει συγκεκριμένες πρακτικές απέναντι στον χώρο και στις σημασίες του. Η έννοια του κειμένου και της αναζήτησης νέων έρημων τόπων για την αρχιτεκτονική κατέδειξαν τους νέους τόπους προσανατολισμού των εργασιών.

Οι μελέτες που σχεδιάζουν πραγματικές επεκτάσεις του χώρου οργανώνουν επίσης περιγραφές. Η συλλογή των αρχιτεκτονικών προτάσεων που διατυπώνονται με διάφορα μέσα επεκτείνει το συγκεκριμένο σύνολο εργασιών προς άλλους χώρους και με άλλους τρόπους.